Jak przygotować się do badań krwi?
Przygotowanie do badań ma wpływ na jakość uzyskanych wyników. Niewłaściwe przygotowanie może te wyniki zafałszować, w konsekwencji prowadzić do postawienia błędnej diagnozy.
Zaleca się aby krew do badania pobierana była rano, między 700-900. Łatwo być wtedy na czczo, ale również wartości referencyjne, z którymi wyniki są porównywane odnoszą się do godzin porannych.
DIETA
Na pobranie krwi powinniśmy przyjść na czczo po co najmniej 12-godzinnej przerwie od ostatniego lekkostrawnego i bez nabiału posiłku. Jeśli na kolację zjemy tłusty posiłek np. twaróg, wyniki lipidogramu pokażą niestrawione tłuszcze z kolacji, a nie cholesterol, który chcemy zbadać. Poza lekkostrawną kolacją, dieta przed badaniem powinna być typowa dla swojego trybu życia. Zarówno przejadanie, jak i głodzenie może zafałszować wynik.
Zjedzenie posiłku bezpośrednio przed badaniem będzie wpływało na fałszywy wynik m.in.: białka, bilirubiny, AspAT, ALAT, ALP i LDH, parametrów lipidowych, glukozy, kreatyniny, mocznika, sodu, liczby leukocytów.
PICIE
Przed badaniem nie należy pić kawy, gdyż może zaburzyć wyniki hormonów, glukozy, kwasów żółciowych, bilirubiny i zaniżyć poziom cholesterolu. Można wypić ¼ do ½ szklanki wody.
LEKI
Wszystkie leki należy przyjąć po pobraniu krwi, jeśli nie zagraża to zdrowiu i lekarz nie zdecyduje inaczej.
WITAMINY, ZIOŁA, SUPLEMENTY
Należy odstawić na 3-5 dni przed badaniem. Niektóre witaminy zakłócają metodę oznaczeń, dlatego zaleca się na 2 dni wcześniej zaprzestać przyjmowania np. witaminy C (zwłaszcza przy badaniu moczu). Preparaty ziołowe mogą zaburzać wyniki niektórych pierwiastków, enzymów i gospodarki hormonalnej. Również należy odstawić suplementację witaminą D (1-2 tygodnie), jeśli chcemy sprawdzić miarodajny jej poziom.
ALKOHOL
Alkohol odstawić należy na kilka dni przed badaniem. Jeśli chcemy określić GGTP, nawet na 3 tygodnie przed badaniem należy go unikać.
PUNKT POBRAŃ
Warto zwrócić uwagę na to by punkt pobrań był niedaleko laboratorium. Jeśli próbka krwi jest przewożona z punktu pobrań do laboratorium i badanie następuje po dłuższym czasie może mieć to wpływ m.in. na takie parametry jak: OB, morfologię, układ krzepnięcia, stężenie glukozy; aczkolwiek większość parametrów jest stabilna i niezmienna przez wiele godzin po badaniu.
WYSIŁEK FIZYCZNY
W tygodniu poprzedzającym badania powinniśmy utrzymywać normalny poziom aktywności fizycznej. Dla każdego jest on trochę inny. Jeśli od długiego czasu trenujemy intensywnie 5 razy w tygodniu, nie ma powodu przed badaniem tego zmieniać. Należałoby jedynie pamiętać, by nie zwiększać intensywności treningu przed badaniem. Wysiłek bezpośrednio przed pobraniem krwi może spowodować zgęstnienie krwi nawet o 10%, oraz obniżyć stężenie glukozy i TG. Przy wysiłku siłowym dochodzi do mikrouszkodzeń w mięśniach i ma to wpływ na wzrost stężenia niektórych enzymów obecnych w komórkach mięśniowych (LDH, AspAT, CPK). Przy nagłej aktywności fizycznej może też wzrosnąć liczba białych krwinek i OB oraz może pojawić się nieznaczny białkomocz i krwinkomocz.
STRES
Może mieć wpływ na wyniki, zarówno długo- jak i krótkotrwały stres. Szczególnie wzrastają pod wpływem stresu aldosteron, angiotensyna, katecholaminy, kortyzol, prolaktyna, renina, somatotropina, TSH, wazopresyna, albumina, fibrynogen, glukoza, insulina, mleczany i cholesterol.
POZYCJA CIAŁA
Gwałtowna zmiana pozycji ciała bezpośrednio przed badaniem (np. w szpitalu kiedy leżymy i do badania nagle siadamy) może spowodować wzrost stężenia białka, wapnia, hematokrytu, cholesterolu, białych i czerwonych krwinek.
CYKL MIESIĘCZNY
U kobiet dzień cyklu miesięcznego może wpłynąć na wyniki hormonów płciowych (np. LH, FSH). W zależności od tego, co chcemy sprawdzić należy badać te parametry w odpowiednim dniu cyklu i po ustaleniu tego z lekarzem.
PODSUMOWUJĄC
- na badanie wybieramy się rano – 700-900;
- na kolację przed badaniem zjadamy coś lekkostrawnego np. zupę krem lub sałatkę (nie słodko, nie tłusto);
- monitorując wyniki warto chodzić do tego samego laboratorium;
- przed badaniem nie wprowadzamy nagle aktywności fizycznej, chyba że należy ona do naszego stylu życia od dłuższego czasu;
- przed badaniem odstawiamy suplementy i zioła na 3-5 dni wcześniej;
- staramy się nie stresować;
- kobiety powinny unikać wykonywania badań podczas miesiączki.